Hệ thống điện là một phần quan trọng trong mọi công trình, từ nhà ở đến nhà xưởng, văn phòng. Khi gặp sự cố về điện, nhiều người có thói quen tự sửa điện thay vì gọi thợ chuyên nghiệp, nhằm tiết kiệm chi phí hoặc vì nghĩ rằng lỗi không quá nghiêm trọng.

Tuy nhiên, điện không giống như những thiết bị gia dụng khác, nếu không có đủ kiến thức và kinh nghiệm, việc tự ý sửa điện có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, từ hỏng hóc thiết bị, chập cháy đến nguy cơ giật điện nguy hiểm đến tính mạng. Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu những sai lầm phổ biến mà nhiều người mắc phải khi tự sửa điện để tránh gặp phải những rủi ro không đáng có.

1. Chủ Quan Không Ngắt Nguồn Điện Trước Khi Sửa Chữa
Tại sao đây là sai lầm nghiêm trọng?
Một trong những sai lầm phổ biến nhất khi tự sửa điện là không ngắt nguồn điện trước khi tiến hành công việc. Nhiều người nghĩ rằng chỉ cần không chạm vào dây điện hở thì sẽ an toàn, nhưng thực tế, chỉ một sơ suất nhỏ cũng có thể dẫn đến giật điện hoặc chập cháy nguy hiểm.

Hậu quả có thể xảy ra
⚡ Giật điện gây thương tích, thậm chí tử vong.
⚡ Chập cháy thiết bị điện, dây dẫn, gây hỏa hoạn.
⚡ Hư hỏng toàn bộ hệ thống điện nếu xảy ra ngắn mạch.

Cách tránh sai lầm này
Ngắt cầu dao tổng trước khi thực hiện bất kỳ thao tác nào liên quan đến điện.
Dùng bút thử điện để kiểm tra xem nguồn điện đã được cắt hoàn toàn hay chưa.
Nếu sửa chữa hệ thống điện phức tạp, tốt nhất hãy gọi thợ chuyên nghiệp.

2. Không Kiểm Tra Nguyên Nhân Trước Khi Sửa Điện
Sai lầm thường gặp
Nhiều người khi thấy bóng đèn nhấp nháy, ổ cắm không hoạt động hoặc aptomat nhảy liên tục liền vội vàng thay thế linh kiện mà không kiểm tra nguyên nhân thực sự. Việc này có thể khiến sự cố không được khắc phục triệt để, thậm chí gây hỏng hóc nghiêm trọng hơn.

Hậu quả của việc đoán mò nguyên nhân
⚠️ Thay thế sai linh kiện, gây tốn kém chi phí.
⚠️ Làm hỏng hệ thống điện do đấu nối sai cách.
⚠️ Tái diễn sự cố do lỗi gốc chưa được xử lý.

Cách sửa điện đúng cách
✔ Trước tiên, hãy xác định xem vấn đề nằm ở nguồn điện, thiết bị hay hệ thống dây dẫn.
✔ Sử dụng bút thử điện, đồng hồ đo điện áp để kiểm tra nguồn điện.
✔ Nếu không tìm ra nguyên nhân hoặc sự cố quá phức tạp, hãy nhờ thợ sửa điện chuyên nghiệp để tránh rủi ro.

3. Dùng Dây Điện Không Đủ Công Suất Hoặc Sai Chủng Loại
Sai lầm phổ biến
Khi sửa chữa hệ thống điện, nhiều người có thói quen tận dụng dây điện cũ hoặc chọn dây có tiết diện nhỏ hơn yêu cầu để tiết kiệm chi phí. Điều này có thể khiến hệ thống điện không ổn định, dễ quá tải và chập cháy.

Tác hại của việc dùng dây điện không đúng chuẩn
Dây điện nóng lên nhanh chóng, dễ gây cháy nổ.
Hiệu suất truyền tải điện kém, làm giảm tuổi thọ thiết bị.
Có thể gây rò rỉ điện, đe dọa an toàn người sử dụng.

Cách chọn dây điện đúng chuẩn
Với hệ thống điện gia đình: Nên dùng dây điện có tiết diện từ 2.5mm² – 4mm² tùy theo công suất sử dụng.
Với hệ thống điện công nghiệp: Cần tính toán tải trọng cụ thể để chọn dây có tiết diện phù hợp.
Sử dụng dây có vỏ bọc cách điện tốt, đạt tiêu chuẩn IEC hoặc TCVN.

4. Đấu Nối Dây Điện Không Đúng Cách
Sai lầm thường gặp
Không ít người khi tự sửa điện có thói quen xoắn dây điện lại với nhau mà không dùng băng keo cách điện hoặc đầu nối chuyên dụng. Điều này làm tăng nguy cơ rò rỉ điện và chập cháy.

Hậu quả của đấu nối sai cách
⚡ Rò rỉ điện, gây nguy hiểm cho người sử dụng.
⚡ Tăng điện trở tại điểm nối, dẫn đến quá tải và nóng chảy dây điện.
⚡ Giảm tuổi thọ của hệ thống điện, dễ bị chập chờn.

Cách đấu nối an toàn
✔ Sử dụng đầu nối dây điện chuyên dụng thay vì xoắn dây thủ công.
✔ Dùng băng keo cách điện loại tốt để bọc kín mối nối.
✔ Nếu cần đấu nối dây điện trong hộp điện, hãy đảm bảo hộp điện có nắp đậy an toàn.

5. Tự Ý Sửa Chữa Aptomat Khi Không Có Kiến Thức
Lý do nhiều người mắc sai lầm này
Khi aptomat (CB) bị nhảy liên tục, nhiều người nghĩ rằng chỉ cần bật lại hoặc thay thế bằng loại có dòng chịu tải cao hơn là có thể khắc phục được vấn đề. Tuy nhiên, đây có thể là dấu hiệu của chập mạch hoặc quá tải trong hệ thống điện.

Hậu quả của việc tự ý thay đổi aptomat
⚠️ Dùng CB có công suất cao hơn mức cần thiết có thể khiến hệ thống không tự động ngắt khi quá tải, dẫn đến cháy nổ.
⚠️ Không xử lý được nguyên nhân gốc rễ, sự cố điện vẫn tiếp diễn.
⚠️ Có thể gây hư hỏng các thiết bị điện trong nhà.

Cách xử lý đúng khi aptomat bị nhảy
✔ Kiểm tra xem hệ thống có bị quá tải hay chập mạch không.
✔ Nếu không tìm ra nguyên nhân, hãy nhờ thợ sửa điện kiểm tra.
✔ Tuyệt đối không tự thay CB có dòng cao hơn mà không có tính toán kỹ thuật.

6. Kết Luận
Việc tự sửa điện có thể giúp tiết kiệm chi phí, nhưng nếu không có kiến thức chuyên môn, bạn có thể vô tình gây ra những hậu quả nghiêm trọng như giật điện, cháy nổ hoặc làm hỏng hệ thống điện trong nhà.

Những điều cần nhớ khi sửa điện:
✅ Luôn ngắt nguồn điện trước khi sửa chữa.
✅ Kiểm tra kỹ nguyên nhân trước khi thay thế linh kiện.
✅ Sử dụng dây điện đúng tiêu chuẩn, không tái sử dụng dây cũ kém chất lượng.
✅ Đấu nối an toàn, tránh rò rỉ điện.
✅ Không tự ý thay đổi aptomat mà không có hiểu biết về hệ thống điện.

Nếu gặp sự cố điện nghiêm trọng, hãy liên hệ với thợ sửa điện chuyên nghiệp để đảm bảo an toàn cho gia đình và thiết bị của bạn!